Tìm hiểu các mối nguy về tĩnh điện tại nơi làm việc

Trong vấn đề an toàn tại nơi làm việc, hầu hết các tổ chức đều ưu tiên chống những rủi ro rõ ràng như máy móc hạng nặng hoặc hóa chất tràn đổ. Nhưng nguy cơ tĩnh điện chính một "tia hiểm họa" tuy không thấy được nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng trong môi trường công nghiệp mà ta cần phòng chống. Chính vì vậy, các biện pháp kiểm soát tĩnh điện toàn diện – bao gồm bảo vệ tay thích hợp, hệ thống nối đất, quần áo chống tĩnh điện và kiểm soát kỹ thuật – là rất cần thiết để đảm bảo an toàn cho người lao động.

Tĩnh điện tại nơi làm việc là gì?

Tĩnh điện xảy ra khi hai vật liệu cọ xát vào nhau, gây mất cân bằng điện tích. Trong các môi trường như sản xuất thiết bị điện tử, xử lý hóa chất hoặc phòng sạch, tĩnh điện tích tụ này có thể gây ra hiện tượng phóng tĩnh điện (ESD), dẫn đến cháy nổ hoặc làm hỏng các thiết bị nhạy cảm.

Cháy nổ có thể xảy ra do tĩnh điện trong các hoạt động thông thường như xử lý nguyên vật liệu thô chất theo lô lớn, vận chuyển hóa chất hoặc vận hành thiết bị như băng tải. Nguy cơ này tăng lên khi găng tay hoặc quần áo bảo hộ được làm từ vật liệu có khả năng cách điện thay vì giải phóng điện tích tĩnh điện – làm tăng khả năng phóng điện gây nguy hiểm. Xem video để tìm hiểu thêm.

Các mối nguy tĩnh điện thường gặp trong môi trường công nghiệp

Tĩnh điện có khả năng gây nguy hiểm cho nhiều ngành công nghiệp. Một số ngành công nghiệp dễ bị ảnh hưởng nhất bao gồm:

Dược phẩm
Thực phẩm
Hóa dầu
Công ty xử lý chất thải
Đồ điện tử
Ô tô

Các rủi ro liên quan đến tĩnh điện
Nổ và hư hỏng các linh kiện điện tử.

Rủi ro trong các khu vực ATEX
Môi trường ATEX (khu vực có bầu không khí dễ nổ) đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi các nguồn gây cháy do tĩnh điện. Ở những khu vực này, chỉ một lần phóng điện tĩnh duy nhất cũng có thể gây nổ – tiềm ẩn nguy hiểm lớn cho cả người lao động và cơ sở sản xuất.

Rủi ro đối với linh kiện điện tử nhạy cảm
Phóng tĩnh điện (ESD) có thể gây hư hại đến mức không thể phục hồi đối với linh kiện điện tử mỏng manh. Vấn đề này đặc biệt quan trọng trong sản xuất thiết bị điện tử, sản xuất chất bán dẫn và lắp ráp mạch tích hợp, khi mà ngay cả một tia phóng điện nhỏ nhoi cũng có thể phá hủy các bộ phận nhạy cảm và đắt tiền.

Bảo vệ chống tĩnh điện: Thực hành an toàn tốt nhất trong công nghiệp

Nhận biết được mối nguy hiểm của tĩnh điện mới chỉ là bước đầu tiên. Thực hiện các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng để bảo vệ người lao động và tài sản.

Phòng ngừa giật tĩnh điện tại nơi làm việc

Để giảm thiểu nguy cơ tĩnh điện, cần cân nhắc thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

Nối đất cho tất cả người lao động, thiết bị và PPE.
Sử dụng vòng đeo tay nối đất và giày dẫn điện.
Loại bỏ vật liệu cách điện nếu có thể.
Kiểm soát độ ẩm: Duy trì mức độ ẩm thích hợp.
Sử dụng vật liệu chống tĩnh điện: Thay thế các bề mặt hoặc vật liệu đóng gói cách điện bằng các loại có khả năng tiêu tán tĩnh điện.
Hệ thống sàn phù hợp: Lắp đặt hệ thống sàn an toàn có khả năng tiêu tán điện tích qua giày dép xuống đất.
Thông gió và kiểm soát bụi: Trong môi trường bụi dễ cháy, đảm bảo thu gom bụi và thông gió thích hợp để tránh tích tụ bụi.
Kiểm tra và bảo trì thường xuyên: Kiểm tra thường xuyên các điểm nối đất, cáp và bộ điều khiển ESD để xem có bị mòn hoặc hỏng không.
Đào tạo người lao động về nguy cơ tĩnh điện và lựa chọn PPE phù hợp.

Tiêu tán tĩnh điện (ESD) và chống tĩnh điện: Hiểu rõ sự khác biệt

Các thuật ngữ chống tĩnh điện và tiêu tán tĩnh điện thường được sử dụng thay thế cho nhau, khiến người nghe nhầm lẫn và không chắc chắn về ý nghĩa chính xác của các thuật ngữ này. Điều này khiến người dùng khó chọn được găng tay phù hợp, đặc biệt khi cần sử dụng trong môi trường có khả năng cháy nổ (khu vực ATEX).

Để làm rõ các khái niệm này, chúng ta tham khảo định nghĩa từ báo cáo kỹ thuật, có tên là: “Lựa chọn, sử dụng, chăm sóc và bảo trì thiết bị bảo hộ cá nhân để ngăn ngừa rủi ro tĩnh điện ở các khu vực nguy hiểm (rủi ro cháy nổ).” (CEN-CENELEC JWG ESR N 97)

Tiêu tán tĩnh điện (ESD)
Mô tả vật liệu hoặc đồ vật có khả năng tiêu tán điện tích về mức chấp nhận được trong một khoảng thời gian chấp nhận được.

Chống tĩnh điện
Tính chất mà một vật liệu hoặc đồ vật có khả năng làm giảm xu hướng tích điện do tiếp xúc hoặc cọ xát, hoặc làm giảm thời gian cần để điện tích tiêu tan xuống mức có thể chấp nhận được.

Sử dụng phổ biến trong thuật ngữ găng tay

Trong thực tế, cách sau thường được chấp nhận rộng rãi trong thương mại:

Sử dụng thuật ngữ găng tay ESD cho găng tay tuân thủ tiêu chuẩn EN 16350, là tiêu chuẩn áp dụng riêng cho găng tay dùng trong môi trường dễ cháy nổ (ATEX). Tiêu chuẩn EN16350 định nghĩa điện trở thẳng đứng tối đa cho phép là ≤ 1,0 × 10⁸ ohm (10⁸ Ω).
Sử dụng thuật ngữ găng tay chống tĩnh điện cho các găng tay được làm từ vật liệu đáp ứng một trong các tiêu chí được định nghĩa trong tiêu chuẩn EN 1149-5, mặc dù tiêu chuẩn này ban đầu dành cho quần áo bảo hộ (ví dụ: bộ đồ bảo hộ toàn thân).

Ansell cung cấp nhiều giải pháp găng tay bảo hộ, bao gồm cả những loại ESD được thiết kế cho khu vực ATEX và môi trường công nghiệp khắt khe. Trong các hoạt động tiềm ẩn cả mối nguy về hóa chất và tĩnh điện, sử dụng PPE chống cả hai loại này là rất cần thiết.

Xây dựng tương lai an toàn với PPE phù hợp

Hiểu được các mối nguy tại nơi làm việc là bước đầu tiên để tạo ra một môi trường an toàn hơn. Lựa chọn găng tay PPE phù hợp là rất quan trọng để bảo vệ đội ngũ của bạn khỏi rủi ro cháy nổ do tĩnh điện.